وَقَالَ

ٱلَّذِينَ

كَفَرُواْ

لَن

نُّؤۡمِنَ

بِهَٰذَا

ٱلۡقُرۡءَانِ

وَلَا

بِٱلَّذِي

بَيۡنَ

يَدَيۡهِۗ

وَلَوۡ

تَرَىٰٓ

إِذِ

ٱلظَّٰلِمُونَ

مَوۡقُوفُونَ

عِندَ

رَبِّهِمۡ

يَرۡجِعُ

بَعۡضُهُمۡ

إِلَىٰ

بَعۡضٍ

ٱلۡقَوۡلَ

يَقُولُ

ٱلَّذِينَ

ٱسۡتُضۡعِفُواْ

لِلَّذِينَ

ٱسۡتَكۡبَرُواْ

لَوۡلَآ

أَنتُمۡ

لَكُنَّا

مُؤۡمِنِينَ

٣١

و کسانی‌که کافر شدند، گفتند: «ما هرگز به این قرآن ایمان نمی‌آوریم و نه به آن (کتاب‌های) که پیش از آن بوده». (ای پیامبر!) اگر ببینی (در روز قیامت) هنگامی‌که ستمکاران در پیشگاه پروردگار‌شان (برای حساب‌رسی) نگه داشته شده‌اند، (از حال آن‌ها به شگفت می‌آیی) برخی از آن‌ها سخن برخی دیگر را پاسخ می‌دهند (و هر کدام گناه خود را به گردن دیگری می‌اندازد) کسانی‌که به استضعاف کشیده شده‌اند، به کسانی‌که استکبار (و سرکشی) نمودند، گویند: «اگر شما نبودید ما قطعاً مؤمن بودیم».

کسانی‌که سرکشی (و تکبر) کردند (= مستکبران) به کسانی‌که به استضعاف کشیده شده‌اند، (= مستضعفان) گویند: «آیا ما شما را از هدایت باز داشتیم بعد از آن‌که به سراغ شما آمد؟! (هرگز نه) بلکه شما خود مجرم بودید».

و مستضعفان به مستکبران گویند: «بلکه، مکر و حیلۀ شب و روز شما (سبب شد که از هدایت بازمانیم) هنگامی‌که به ما دستور می‌دادید که به الله کافر شویم و برای او همتایانی قرار دهیم». و هنگامی‌که عذاب (الهی) را ببینند، پشیمانی (خود) را (در دل) پنهان دارند، و ما غل‌ها در گردن‌های کسانی‌که کافر شدند؛ بگذاریم، آیا جز آنچه عمل می‌کردند، به آن‌ها جزا داده می‌شود؟!

ما در هیچ قریه‌ای هشداردهنده‌ای نفرستادیم؛ مگر اینکه متنعّمان آن‌ها (که مست ناز و نعمت و قدرت بودند) گفتند: «بی‌تردید ما به آنچه فرستاده شده‌اید؛ کافریم».

و گفتند: «اموال و اولاد ما (از شما) بیشتر است، (و این دلیل آن است که الله از ما خشنود است) و ما هرگز مجازات نخواهیم شد».

(ای پیامبر!) بگو: «بی‌گمان پروردگارم روزی را برای هر کس‌که بخواهد فراخ و (یا) تنگ می‌کند، (و این نشانۀ محبت و رضایت الله نیست) و لیکن بیشتر مردم نمی‌دانند».

و اموال‌تان و اولاد‌تان چیزی نیستند که شما را نزد ما نزدیک و مقّرب سازند، جز کسانی‌که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، پس اینان پاداش مضاعف در برابر کار‌های‌که انجام داده‌اند؛ دارند، و آن‌ها در غرفه‌های (بلند بهشتی) در امن و (امان) هستند».

و کسانی‌که مبارزه‌کنان در (انکار) آیات ما تلاش کردند (و گمان کردند‌ که ما را به ستوه می‌آورند) اینان در عذاب احضار می‌شوند.

(ای پیامبر!) بگو: «بی‌گمان پروردگارم روزی را برای هرکس‌که بخواهد فراخ می‌گرداند، و (یا) برای او تنگ (و محدود) می‌سازد، و هر چیزی را (در راه الله) انفاق کنید، پس او عوض آن را می‌دهد، و او بهترین روزی دهندگان است».

و (به یاد آور) روزی را که (الله) همۀ آنان را بر می‌انگیزد، سپس به فرشتگان می‌گوید: «آیا این‌ها شما را پرستش می‌کردند؟!».